Contact:Jan C. Bos
E jancbos@kpnmail.nl
Lucas 20, 9-19 Verbondskerk Vijfhuizen
Kijk, een steen.
Je kunt bouwen op die steen.
Je kunt er ook over struikelen. Je kunt hem op je kop krijgen.
Die steen, ik zei het al, is het antwoord van de Eeuwige op onze bede om recht op de vijfde zondag in deze veertig dagen. Doe mij recht God, tegenover heilloos volk dat niet aan trouw en waarheid hecht.
Die psalm verwoordt mijn zorg en angst, mijn ongemak en boosheid soms ook, mijn heilige verontwaardiging. Doe recht God tegen heilloos volk dat niet aan trouw en waarheid hecht. Doe recht God aan de Poetins en de Trumps, de Erdogans en de Netanyahu’s. Ze hebben de macht, vandaag. Ze hebben de vliegtuigen die weerloze mensen bombarderen, ze hebben het traangas en de gummiknuppels om demonstranten de mond te snoeren. Ze muilkorven de kritische pers. Ze bedelven ons met hun leugens. Doe mij recht God tegen heilloos volk dat niet aan trouw en waarheid hecht.
Doe mij recht God. Want ik ben niet alleen boos en verontwaardigd maar meer nog verdrietig om alle leed en somber over de toekomst. Komt het nog goed met het recht en de waarheid of gaan we aan de leugen ten onder. Wordt ooit weer waar wat de profeet zegt Zie Ik leg in Sion een fundament met een uitgelezen grondsteen, een kostbare hoeksteen. Wie vertrouwen heeft, vlucht niet weg. Ik zal het recht als meetlint hanteren en de gerechtigheid als schietlood. Is dat waar, wordt dat waar vandaag?
Lees meer
Lucas 15 1-3 11-32 Kerkcentrum Holy Vlaardingen
Voor een schaap zet hij alles opzij.
Zijn hele leven al heeft hij zich ingezet op het bedrijf van zijn vader. Zorgvuldig gaat hij om met het bezit van zijn vader. Duurzaam bewerkt hij het land. Hij vervuilt niet. Hij verspilt niet. Hij put de grond niet uit. Als een zorgvuldig rentmeester koestert hij het land en bekommert hij zich om de beesten. Hij wel.
Voor een schaap zet hij alles opzij. Hij houdt van zijn dieren. En ze zijn van grote waarde. Dat ook. Dat schaap geeft wol wat hij kan verkopen en vlees dat hij kan eten. Dat schaap is een kostbaar bezit. Dat wil hij niet kwijt.
Lees meer
Lucas 9, 28-36 Oude Kerk Heemstede
Petrus is klaarwakker.
Kwam het door de luister die Jezus omstraalde dat hij wakker werd? Dat zou zo maar kunnen. “Hij schoot wakker”, vertaalde de eerste editie van de de Nieuwe Bijbelvertaling. Alsof er even aan hem werd geschud. Alsof hij even door de hemel zelf werd aangeraakt. Gelukkig maar, kunnen wij nu tegen elkaar zeggen. Gelukkig is hij wakker geworden of wakker geschud en heeft hij even de luister gezien en het licht op de weg die Jezus gaat. Want door hem kunnen ook wij die luister zien.
Lees meer
Lucas 6, 39-49 Verbondskerk Vijfhuizen
Woorden doen er toe. Woorden kunnen een samenleving maken en breken.
Wanneer de leider van de grootste regeringsfractie de leden van de Raad van State een stelletje ongekozen bureaucraten noemt die de door hem belichaamde volkswil tegenwerken, dan sloopt hij de kostbare instituties die ons beschermen. Wanneer hij de journalisten van een kritische pers tuig van de richel noemt, dan berooft hij ons van het recht op waarheid. Wanneer de allerrijkste man van de wereld de hulp aan de allerarmsten schrapt, hulpverleners gevaarlijke gekken en rechters die hem terechtwijzen, corrupt noemt, dan wankelt de samenleving. Wanneer de machtigste man de ambtenaren van zijn voorganger een kankergezwel noemt, dan wankelt de aarde. Wanneer ongefilterd giftige woorden worden gedruppeld in de harten van de mensen, dan dreigt het huis, het kostbare huis van onze samenleving in te storten.
Lees meer
Lucas 6, 27-38 Verbondskerk Vijfhuizen
“Laat los”, zegt Jezus, “en ge zult losgelaten worden”.
Zo klinkt in de oorspronkelijke griekse bijbeltaal de goede raad van Jezus aan ons, zijn leerlingen. Zo is het ook vertaald in de Statenbijbel en de in ons vroeger zo vertrouwde NBG vertaling van 1951.
Laat los, zegt Jezus. Hij zegt het tegen mij. Hij zegt het tegen mij omdat ik zo heel erg geneigd ben om de dingen vast te houden en controle te hebben.
Wat houd ik vast en wat houdt mij vast? En hoe is dat bij jou en bij jou? Ieder heeft hierin zijn eigen levensverhaal en staat op een ander punt in dat verhaal. Klamp je je vast aan je geld en je bezit? Dat kan. Je bent de enige niet. Hecht je veel aan je eer en waardigheid? Het kan. Er worden moorden voor gepleegd. Zweer je bij je zekerheden? Het kan. Hele kerken zijn er op gescheurd. Sta je op je ponteneur? Zeurt bij jou het oude zeer en kun je er maar niet los van komen? Spookt soms het verleden? Koester je je wrok? Ziedt de woede? Blijft het verdriet maar schrijnen en houdt het niet op, nooit een keer?
“Laat los”, zegt Jezus maar zo gemakkelijk is dat niet.
Lees meer
Jeremia 1, 4-10 en Lucas 4 Verbondskerk Vijfhuizen
Dat priesters en predikanten worden geroepen, wil er nog wel in bij de goe-gemeente. Al zullen maar weinig dominees zich beroepen op een ervaring als die van Jeremia.
Maar ieder mens, wordt ieder mens geroepen?
Misschien toch wel. Niet voor niets spreken we over een beroep en een bestemming. Zij is in de wieg gelegd om dokter te worden en hij daar is een geboren onderwijzer. Je bent niet zomaar op deze wereld. God heeft je geschapen om mens te zijn, om te leven voor zijn Aangezicht en om hoeder te zijn van je zus en je broer. Geldt dat voor ieder mens? Ja, dat geldt voor ieder mens, zegt de Bijbel. Niet iedereen is in de wieg gelegd om minister te worden, specialist of kun-stenaar. Wel zijn we allemaal geroepen om mens te zijn, kind van God, zus en broer van elkaar. Weet iedereen dat ook? Dat is wat anders..
Lees meer
Doop van de Heer. Lucas 3, 15-22 Ontmoetingskerk Haarlem
Is Hij misschien de Messias?
Al die mensen staan daar bij Johannes vol verwachting, vertelt Lucas. Nou ja, vol verwachting. Dat zit nog. Ze zijn afwachtend, zo kun je het Grieks ook lezen. Ze moeten het allemaal nog maar zien. Ze leven tussen hoop en vrees. Wat zal het worden? Hoe zal het gaan? Is Johannes de Messias die ons redden zal of toch niet en worden we weer teleurgesteld.
Dat volk, het leeft tussen hoop en vrees. En ik denk zomaar dat dit ook voor ons geldt. Ook wij leven tussen hoop en vrees. Hoe zal het gaan in de wereld met in januari een nieuwe wereldleider met spierballen in het Witte huis. Hoe zal het gaan in eigen land. Worden die woningen nu eindelijk eens gebouwd of verzandt het weer in allerlei regels. Lukt het de stikstofcrisis op te lossen, de toeslagenaffaire nu eindelijk eens af te handelen? Lukt het om nu eindelijk eens migratie onder controle te krijgen? Al dit soort vragen leven onder het volk, las ik in het jongste rapport van het Sociaal Planbureau. Dat rapport vatte de houding van de meeste Nederlanders samen met de woorden: Eerst wij, dan zij.
Lees meer
Micha 7, 1-7; 18-20 Lucas 1, 39-56 Verbondskerk Vijjfhuizen
Zal Hij ook onze zonden werpen in de diepten van de zee?
We lazen het wel vanmorgen in de profetie van Micha en het klinkt als brood voor ons angstige hart en balsem voor onze gepijnigde ziel. Al onze halve maatregelen en hele leugens, onze vieze vraatzucht, ons geschipper en gescharrel, worden ze geworpen in de diepte van de zee? Worden ze dat samen met de rook en de smog, het plastic en de stikstof? Zal Hij ook onze zonden werpen in de diepte van de zee?
Lees meer
Psalm 85 en Lucas 3, 7-18 Oosterkerk, Haarlem
Het recht gaat voor God uit en baant voor Hem de weg.
Dat zijn de slotregels van psalm 85, de psalm van deze derde zondag in de advent. Dat recht, dat kostbare recht is zo broodnodig in onze wereld, in deze advent van 2024. Dat recht wordt vandaag hartverscheurend genegeerd, bedreigd, geschonden. De aarde zucht onder alle rechteloosheid. Kwetsbare eilanden verdrinken. Kwetsbare burgers worden gebombardeerd. De machthebbers zijn nietsontziend en dreigen met oorlog.
Dat recht, het moet werkelijk uit de hemel komen, zingt de psalm. God komt toch met uw recht, bidt de profeet. Wij verlangen vanuit onze tenen naar dat recht in de advent.
Het recht gaat voor God uit en baant voor Hem de weg. Het is als het ware een voorloper, dat recht. En vandaag ontmoeten we dat recht in de persoon van Johannes. Hij is bij uitstek de verkondiger van dat goddelijke recht. En hij maakt in de aanwijzingen die wij vanmorgen hebben gelezen duidelijk wat dat goddelijke recht inhoudt: De arme wordt gezien; de zwakke wordt beschermd; er wordt eerlijk gedeeld. Dat allereerst moet gebeuren. Dat allereerst moet worden gedaan.
Lees meer
Jesaja 64 en Lucas 21, 25-33 Oude Kerk Heemstede
Leer van de vijgenboom, zegt Jezus.
In de Advent kun je leren van de vijgenboom dat als zijn takken week worden de zomer nabij is.
Dat kun je leren in de winter. Dat kun je leren in de winter die over onze wereld heerst in de advent van 2024. Ik heb die les nodig in deze advent en jullie, denk ik, ook. Want in onze wereld is dat beeld van Gods goede toekomst verduisterd.
Jesaja, de profeet van onze eerste lezing, heeft die les ook nodig want hij is de wanhoop nabij.
Kunnen we nog worden gered?, vraagt hij zich af in een van de meest intense gebeden uit de Bijbel.
Scheur u maar de hemel open om af te dalen! Zo begint dat gebed. Scheur toch de wolken weg en kom.
Het is gebeden in een stikdonkere tijd. Het land is besmeurd. De instellingen die de samenleving dragen, in die dagen Sion en Jeruzalem, zijn vervallen. De heilige plaatsen zijn vergaan.
Lees meer
Marcus 12,38-42 Verbondskerk Vijfhuizen
Die grote gebouwen (-) Het zal allemaal afgebroken worden.
Jezus schetst een somber beeld van afbraak in de nabije toekomst. Is hij soms net zo pessimistisch als ik in mijn bezorgde momenten en bange dagen. De leugen regeert in sociale media en in de politiek. Democratische waarden staan onder druk. De rechtsstaat is zijn bestaan niet zeker. De grootmachten zijn meer dan bereid hun belangen met geweld te verdedigen.
Lees meer
Marcus 10, 32-45 Oosterkerk Haarlem
Wat is goed leiderschap?
Tegenwoordig bestaan er allemaal trainingen voor leiderschap. Want natuurlijk leiderschap is niet vanzelfsprekend. Er verschijnen regelmatig advertenties in de media van instituten die ons voorhouden dat je met hun training leiderschap ontwikkelen kunt.
Regeerders zijn lang niet altijd goede leiders. Dat weten jullie toch, zegt Jezus tegen zijn leerlingen in het Evangelie van vanmorgen.
Lees meer
Maleachi 2, 10-16; Marcis 10, 1-12 Israëlzondag Verbondskerk Vijfhuizen
“Ik heb jullie lief, zegt de HEER”
Zo begint de profetie van Maleachi en om die liefde gaat het ook in het gedeelte van de profetie dat wij vanmorgen hebben gelezen. De profeten schrijven Gods liefdesbrieven aan de mensen. Nee, ik moet om te beginnen preciezer zijn. Het zijn de liefdesbrieven van de Eeuwige aan zijn volk Israël.
In de afgelopen weken beleefde de joodse gemeente nu de tien dagen waarin gezocht wordt naar herstel van gebroken verhoudingen. Over die gebroken verhoudingen gaat het ook in de profetie. Juda is ontrouw geworden aan de vrouw van zijn jeugd. Juda is ontrouw geworden aan het verbond dat de Eeuwige met hem sloot. En in de profetie die daarop reageert legt de Eeuwige heel zijn hart. Ik heb je lief. Ik hou van je. Wijs me niet af. Minacht mijn liefde niet.
En nu op deze zondag vieren en gedenken wij hoe wij uit de volken mee mogen lezen in de liefdesbrieven van de Eeuwige aan zijn volk. Israël en de kerk zijn onopgeefbaar met elkaar verbonden want ze leven beiden uit de liefde van God voor ons mensen.
Lees meer
Marcus 9, 38-50 Oude Kerk Heemstede
Het zout is goed.
Dat zout staat symbool voor Gods goede Geest onder de mensen. Dat zout staat dus niet voor een eigenschap van ons mensen. Het is een onverwoestbaar geschenk. Het is een blijvende gave van de Eeuwige met de bedoeling ons te versterken, ons te troosten en op weg te helpen.
Het is veelzeggend symbool. Want al vanaf oeroude Bijbelse tijden zijn de mensen bekend met de heilzame werking van zout.
Lees meer
Jesaja 35 en Marcus 7, 31-37 Verbondskerk Vijfhuizen
De woestijn zal zich verheugen,
de dorre vlakte zal vrolijk zijn,
de wildernis zal jubelen en bloeien.
Dat zegt de profeet Jesaja vanmorgen tegen ons.
Maar de woestijn verheugt zich niet vandaag. Nog niet. De woestijn treurt.
De woestijn treurt om de kinderen die, amper geboren, gedood worden in Gaza. De dorre vlakte is niet vrolijk vandaag, nog niet. De dorre vlakte huilt om de wanhopige asielmigranten die in haar worden gedumpt en omkomen van honger en dorst. De wildernis jubelt en bloeit niet vandaag, nog niet. De wildernis klaagt. De wildernis lijdt onder het vuur en de hitte, de verzengende brand, de verwoestende storm.
De blinden zullen zien en de doven zullen horen, zegt Jesaja.
Maar de mensen zijn nog altijd blind, nog wel. Dat is ziende blind voor wat ze elkaar en de aarde aandoen in hun zucht naar meer. Dat blijft maar gevangen in een kringloop van geweld en in angst voor verlies.
Lees meer
Marcus 7, 1-23 Protestantse Gemeente De Rank Nieuw-Vennep
Waarom haalt Jezus zo snoeihard uit naar de Farizeeën en Schriftgeleerden? Jullie zijn allemaal hypocrieten, zegt hij. Jullie zijn stuk voor stuk huichelaars.
Die scheldwoorden dreunen door tot op vandaag. Die kleven de Farizeeërs tot op vandaag aan. Noem iemand een Farizeeër en wij weten wel hoe laat het is. Schone schijn, huichelarij, antisemitisme op de loer. Schelden doet wel degelijk pijn. Waarom scheldt Jezus zijn tegenstanders zo uit?
Waarom wassen jouw leerlingen hun handen niet voor het eten?, hadden ze gevraagd. Eerlijk gezegd vind ik dat helemaal niet zo’n gekke vraag.
Lees meer
Marcus 6, 30-44 Pelgrimskerk Haarlem
Geven jullie hun maar te eten.
Jullie, dat zijn de leerlingen van Jezus.
En ze moeten eten geven aan al die mensen met wie Jezus medelijden heeft omdat ze zijn als schapen zonder herder.
Geven jullie hun maar te eten. Dat zegt Jezus tegen zijn eerste leerlingen.
En ik denk zo maar dat hij het vandaag tegen ons, zijn late leerlingen zegt. En ik denk ook dat wij al net zo denken als de eerste leerlingen. Moeten wij eten kopen voor hen? Weet u wel wat dat kost?
Die grote hongerige menigte, die mensen van de straat die van hun gezond niet weten, dat volk dat er bij komt en niet eigen is. Weet u wel wat dat kost. Is daar draagvlak voor?
Geven jullie hun maar te eten. Dat kan toch helemaal niet. Of toch wel? Hoe dan?
Lees meer
Psalm 107 en Marcus 4, 35-41 Oosterkerk Haarlem
Waarom zijn jullie zo angstig?
Dat vraagt onze Heer aan zijn leerlingen die door nacht en ontij over een woeste zee varen. Dat stormt verschrikkelijk. Dat verzuipt bijna. Dat staat doodsangst uit.
Waarom zijn jullie zo angstig?
Hij had het misschien ook wel aan jou kunnen vragen. Hij kan het in ieder geval aan mij vragen. Want net als die eerste leerlingen ben ik ook angstig vandaag.
Want het stormt vandaag in mijn wereld. De golven gaan hoog op een veel te warm geworden wereldzee. En mensen genoeg die mijn klimaatzorgen spottend wegzetten als klimaathysterie. Zullen mijn klein- en achterkleinkinderen nog deel van leven hebben?
Lees meer
Jesaja 45, 14-19 en Johannes 17, 14-26 Ontmoetingskerk Haarlem
In de hemel wordt voor jou gebeden.
In de hemel wordt met hartstocht en warmte voor jou en mij gebeden. Dat lees ik deze zondag in het Evangelie. En het is maar goed ook. Want het is kil hier beneden. Het is kil op deze zondag van het weeskind.
We hebben de afgelopen tijd bevrijding gevierd. We hebben niet alleen de bevrijding van ons land gevierd. Dat ook maar niet alleen. We hebben met Pasen de bevrijding van de doodsmachten die ons omringen gevierd. Christus is opgestaan en neemt ons bij de hand in een leven van nieuwe hoop.
Maar sinds hemelvaart is hij echt weg van ons. En de Geest van bevrijding en vernieuwing laat nog op zich wachten.
Hij is echt weg. Ik wordt er weemoedig van. Wij zijn wezen. Ik ben een wees op deze zondag omdat hij echt weg is. Ik voel me een wees. En eerlijk gezegd, niet alleen op deze zondag. Deze zondag kleurt de tijd waarin wij leven.
Lees meer
1 Petrus 3, 13-22 Pelgrimskerk Badhoevedorp
Wees niet bang.
Dat schrijft Petrus aan jou en mij vandaag op deze zesde zondag in de paastijd waarin wij de bevrijding van onze Heer uit de dood vieren. Dat schrijft Petrus op deze zondag waarop wij ook de bevrijding vieren van ons land dat door een afschuwelijk Nazi regiem was bezet.
Wees niet bang, schrijft hij maar ik ben het vaak wel, vandaag. Ik ben bang om de alsmaar oplopende spanning in onze wereld. IK ben bang om kind en kleinkind in ons eigen land waar de tegenstellingen zich ook verdiepen, een land waar Joden zich niet veilig meer voelen, opnieuw niet meer en moslims trouwens ook niet, een land waar sociale media allerlei complottheorieën verspreiden. Het broeit onderhuids.
Wees niet bang, schrijft Petrus. Maar ik ben het vaak wel. Jij ook wellicht en jij.
Lees meer