Oktober 2024
Om maar meteen met de deur is huis te vallen. Ik maak me wel zorgen.
“Maak je geen zorgen”, zegt onze Heer in het Evangelie. Maak je geen zorgen over eten, drinken, kleding. Maar ik doe dat wel vandaag. Eerlijk gezegd, niet voor mezelf. Want ik heb het allemaal. Eten, drinken, kleding, een dak boven mijn hoofd, een straat waar het rustig woont, vrienden om me heen. Groenendaalse bos om de hoek, duinen vlakbij. Wat wil een mens nog meer?
Maar ik maak me erg bezorgd om wat gebeurt in onze wereld en in ons eigen land. Want heel veel mensen hebben dat allemaal niet of dreigen het te verliezen.
Begin oktober vierden we Israël-zondag. Maar ik maak me zorgen omdat mijn oudste broer, het volk van de Bijbel hopeloos vastloopt in een spiraal van geweld. Ik hou van dat volk want mijn jeugd is gevoed met hun verhalen, mijn theologie mee gevormd door hun leerhuizen. En ze horen onlosmakelijk bij het Bijbelse land Israël. Maar de staat Israël is een eng nationalistische staat geworden die niet-joden geen volwaardige plek gunt. Je kunt niet het gebied van het Bijbelse Israël exclusief claimen voor Joden terwijl er ook miljoenen Palestijnen wonen. Dat gaat onherroepelijk fout. En daarom maak ik me zorgen. Ik maak me zorgen over mijn oudste broer.
En ik maak me zorgen om wat er in eigen land gebeurt. De grootste regeringspartij wil met een noodwet asielzoekers weren. Dat raakt de fundamenten van onze rechtstaat. Ik maak me zorgen over ons land, onze rechtstaat, onze democratie.
Zo’n achthonderd collega’s van mij hebben een verklaring ondertekend waarin ze de kerk oproepen om zich uit te spreken tegen extreemrechts gedachtegoed: Eigen volk eerst, afkeer van vreemd, sterk leiderschap in plaats van democratische, stroperige besluitvorming. Ik had er zomaar bij kunnen staat als ik die verklaring op tijd onder ogen had gekregen. Want ik maak me ook zorgen en ik denk ook oprecht dat het niet samen kan gaan: Evangelische waarden en extreemrechts gedachtegoed.
Maar nu heb ik een broer (nee, niet mijn oudste broer, een jongere) die zich net als ik zorgen maakt, al jaren. Hij is inmiddels gepensioneerd maar heeft jaren les gegeven op een VMBO school en maakte mee hoe jonge Marokkaanse leerlingen zich uiterst homofoob en vrouwonvriendelijk gedroegen. Dat vrat aan hem. Hij maakte zich zorgen, oprechte zorgen. Dat verkleurt verkeerd, vindt hij. Dat wil vreemde godsdienst dominant maken. En ik heb nog een jong broertje dat geen huis kan krijgen. Hij niet maar anderen wel. Nee, nee. Hij stemt geen PVV maar hij snapt het wel. Heel goed zelfs. De een maakt zich zorgen (ik bijvoorbeeld) over de teloorgang van de natuur en de bedreiging van de rechtstaat, de ander (mijn broer) over de verloedering van de straat en de toenemende schraalheid in de zorg. Heel veel Nederlanders doen dat buiten en ook binnen de kerk.
Hoe kijkt mijn broer naar die verklaring waarin de kerk wordt opgeroepen zich uit te spreken tegen extreemrechts gedachtegoed? Hij vindt dat aan zijn zorgen wordt voorbijgegaan. Hij is trouwens meer bang voor extreem-links en extreem moslim en vindt ook nog dat wij pal moeten staan achter Israël. Dat volk heeft recht op een veilig thuis en duurzaam voortbestaan.
Mijn broer en ik zitten allebei in de kerk. Hij stemde SGP de laatste keer (behoorlijk rechts dus) en ik Groenlinks-PvdA (behoorlijk links dus). Helpt die verklaring ons?
Nou niet erg als we allebei ons gelijk willen krijgen. En helemaal niet als een van ons het gevoel krijgt dat wat hij denkt niet past in de kerk. Maar misschien wel als we onze zorgen delen. En dat kan alleen als we ons allebei welkom weten en thuis voelen in de kerk.
Want die zorgen zijn er. Bij mij over Israël en het klimaat, bij hem over Israël en de radicale islam.
En stel je nu eens voor dat we allebei de raad van onze Heer opvolgen en een wandeling gaan maken in het Groenendaalse bos of de duinen vlakbij. Kijk naar de vogels in de lucht en de bloemen in het veld, zegt Hij. Ze zijn het teken van Gods goede zorg voor jullie. En praat samen over wat je zo bezig houdt en zorgen baart. En zoek samen naar wat echt belangrijk is: Het koninkrijk Gods en zijn gerechtigheid.
Het bijzondere van dat Koninkrijk is dat er om te beginnen geen binnenzitters en buitenstaanders zijn maar dat je het zoeken moet. Het hoopgevende is dat, als je dat wil het samen zoeken kunt.
Joden en Palestijnen, linkse en rechtse broeders, kunnen de demonen die ons zo zorgen baren enkel uitdrijven door gebed en de vrede bewaren door niet op elkaar te schieten maar met elkaar te praten
Eerder verschenen in de wegwijzer
Kerkblad voor de Protestantse Gemeenten van Heemstede en Bennebroek
